Thang máy ở đập Tam Hiệp dùng ‘công nghệ cổ xưa’ để nâng tàu 3000 tấn ‘dễ như chơi’

Nhắc đến đập Tam Hiệp ở Trung Quốc, người ta luôn nhớ đến đó là một con đập lớn nhất thế giới được tạo thành từ 37 triệu mét khối bê tông. Con đập này cũng cung cấp nguồn nước để cho 34 tổ máy phát điện hoạt động với tổng công suất lên tới 22.500 MW. Tuy nhiên ít ai biết rằng, con đập này còn có một công trình khổng lồ được áp dụng công nghệ rất cổ xưa để nhấc những con tàu nặng hơn 3000 tấn.

Đập Tam Hiệp được xây dựng tại  tại Tam Đẩu Bình, Nghi Xương, tỉnh Hồ Bắc, Trung Quốc trên sông Trường Giang- con sông dài thứ ba trên thế giới. Đây cũng là con sông huyết mạch kết nối nhiều khu vực rộng lớn tại Trung Quốc. Việc xây đập đã khiến dòng sông bị chặn lại tại một điểm.

Để có thể khôi phục giao thông trên sông Trường Giang, các kỹ sư Trung Quốc đã tạo ra một chiếc thang máy khổng lồ để nhấc các con tàu di chuyển qua thân đập tới 113 mét. Đây là công trình cuối cùng cùng trong khu phức hợp đập Tam Hiệp được hoàn thành vào cuối năm 2016. 

Về cơ bản, công trình này sử dụng công nghệ cổ đại mà nhà toán học Hy Lạp Archimedes đã đề ra cách đây hơn 2.000 năm. Định luật Archimedes rất đơn giản: Trọng lượng của một vật nổi là bằng trọng lượng của nước mà nó thay thế.

Theo đó thang máy của đập Tam Hiệp có 2 khoang giống hệt nhau chứa lượng nước ngang bằng nhau. Khi tàu đi từ hạ lưu (ở dưới đập) lên thượng lưu (ở trên đập) vào khoang thứ nhất, sẽ làm tràn lượng nước bằng khối lượng tàu ra khỏi khoang.

Lúc này, người ta chỉ việc thêm lượng nước tương đương với lượng vừa tràn ra khỏi khoang thứ nhất vào khoang thứ hai là có thể nhấc con tàu lên cao. Quá trình này sẽ đảo ngược lại khi tàu cần hạ xuống khỏi đập để đi về phía hạ lưu.

Nhờ vào công nghệ cổ đại này, quá trình nâng hạ những con tàu 3000 tấn qua đập Tam Hiệp chỉ mất khoảng 10 phút và tổng thời gian qua đập chỉ mất tối đa 40 phút. Tất nhiên các hệ thống khoang chứa này đều được kiểm soát bởi hệ thống cáp treo khổng lồ và động cơ điện điều khiển, hệ thống phụ trợ phức tạp khác. 

Với việc hệ thống thang máy khổng lồ dùng công nghệ cổ đại này đi vào hoạt động. Quá trình giao thương và đi lại trên sông Trường Giang của người dân Trung Quốc trở nên dễ dàng hơn bao giờ hết. Trước đó để vượt qua đập Tam Hiệp các con tàu phải đi vòng đến một lối thông với 5 âu tàu dùng nguyên lý bơm nước và đẩy cao dần mất từ 3-4 giờ.