Rakugo – Nghệ thuật hài độc thoại của người Nhật

Ra đời từ thời Edo, đến nay Rakugo hài độc thoại vẫn nổi tiếng là một trong những nghệ thuật cổ điển tiêu biểu của Nhật Bản. Một cuộc khảo sát cho thấy 26,4% người Nhật đã tham dự buổi biểu diễn Rakugo, vượt qua các bộ môn khác như Kabuki, Nogaku và Buyo.

1. Rakugo hài độc thoại là gì?

“Rakugo – 落語” là một phần của “Yose – 寄席” – loại hình kịch nói tạp kỹ của Nhật Bản. Khác với các loại hình khác cần nhiều người tương tác trên sân khấu cùng nhau để tạo nên câu chuyện, Rakugo chỉ cần một người sử dụng câu chuyện của mình để thu hút khán giả.

Phần biểu diễn của một Rakugoka tại Sanma Festival

Thời Heian, mọi người thích chia sẻ những câu chuyện hài hước. Vào thời điểm đó, các nhà sư Phật giáo thích trích dẫn các tập truyện cụ thể để truyền tải những lời dạy của Đức Phật theo một cách thú vị nhằm thu hút sự chú ý của khán giả.

Phải đến thời kỳ Edo, hình thức này được phát triển như một hình thức giải trí cho người dân bình thường trong Thời kỳ Edo (1603 – 1868). Lúc đầu, nhiều loại nghệ sĩ giải trí khác nhau sẽ biểu diễn những đoạn độc thoại hài hước, nhưng dần dần trên sân khấu không bao giờ có nhiều hơn một nghệ sĩ biểu diễn, chính họ đảm nhận vai trò của tất cả các nhân vật trong câu chuyện. Các chuyên gia này được gọi là Rakugoka.

Vào khoảng đầu thế kỷ 18, những Yose đầu tiên thu phí khán giả đến xem các buổi biểu diễn Rakugo ở Edo, Osaka và Kyoto. Ở mỗi thành phố, Rakugo sẽ phát triển một phong cách riêng biệt như Edo Rakugo ở Tokyo và Kamigata Rakugo ở Osaka. Tuy nhiên, Rakugo đã dần lụi tàn ở Kyoto.

Các Rakugoka chụp ảnh khi vừa được thăng hạng

2. Sức hút từ người kể chuyện hài độc thoại

Mặc một bộ kimono, người kể chuyện vẫn ngồi theo tư thế “Seiza – 正座” (Chính tọa) trong suốt buổi biểu diễn, đóng vai của một số nhân vật và diễn các cảnh khác nhau chỉ với một chiếc quạt giấy “Sensu – 扇子” và một tấm vải nhỏ “Tenugui – 手拭” làm đạo cụ. Không phụ thuộc vào trang phục và bối cảnh, công việc của Rakugoka là truyền cảm hứng cho trí tưởng tượng của khán giả thông qua kỹ năng được sử dụng để miêu tả thế giới của câu chuyện. Sự chuyển đổi giữa các nhân vật sẽ dựa vào cao độ, giọng điệu, biểu cảm hay cái quay đầu nhẹ… của nghệ sĩ.

Chỉ ngồi một chỗ, các Rakugoka thu hút khán giả nhờ câu chuyện, biểu cảm… của mình

Vào cuối thế kỷ 18, một người đàn ông tên là Utei Enba bắt đầu hồi sinh Rakugo ở Edo (nay là Tokyo) và nhiều nhóm biểu diễn đã xuất hiện. Đây cũng là thời điểm những câu chuyện Rakugo được viết ra, đảm bảo rằng các thế hệ sau cũng có thể thưởng thức chúng. Những câu chuyện về Rakugo thường là về những điều có thể xảy ra trong cuộc sống hàng ngày ở những môi trường khác nhau, chẳng hạn như những vấn đề hàng ngày của người lao động bình thường hoặc những lo lắng của các diễn viên Kabuki.

3. Nỗ lực duy trì nghệ thuật truyền thống

Đến nay, Rakugo vẫn nổi tiếng là một trong những nghệ thuật cổ điển tiêu biểu của Nhật Bản. Một cuộc khảo sát cho thấy 26,4% người Nhật đã tham dự buổi biểu diễn Rakugo, vượt qua các bộ môn khác như Kabuki, Nogaku và Buyo (điệu nhảy truyền thống). Để làm được điều này là sự nỗ lực mang Rakugo đến với công chúng của các cấp chính quyền.

Nhiều trường học thường xuyên mời Rakugoka đến biểu diễn cho học sinh. Khoảng 62,1% người Nhật ở độ tuổi 20 chia sẻ rằng lần đầu tiên được xem biểu diễn Rakugo là ở trường học.

Nhà hát Shinjuku Suehirotei, được trang trí bằng tên của các nghệ sĩ biểu diễn

Các nhà hát truyền thống được gọi là Yose có các buổi biểu diễn gần như hàng ngày, vì vậy nếu tiếng Nhật của bạn đủ tốt hoặc đơn giản là bạn muốn trải nghiệm bầu không khí tại một buổi biểu diễn, bạn có thể mua vé: tại Tokyo có Suzumoto Engeijo ở Ueno, Engei Hall ở Asakusa và Engeijo ở Ikebukuro và ở Osaka, bạn có thể ghé thăm Tenma Tenjin Hanjotei.

Đừng quên theo dõi những bài viết khác tại chúng mình để biết thêm nhiều điều bổ ích.

Theo Kilala.vn

Đăng bởi: Hiền Văng

Từ khoá: Rakugo – Nghệ thuật hài độc thoại của người Nhật