Kẽm có tác dụng gì? 14 tác dụng của kẽm đối với cơ thể bạn không nên bỏ qua

Kẽm là một khoáng chất vô cùng cần thiết với chúng ta, nó có mặt ở rất nhiều phản ứng hóa học quan trọng trong cơ thể. Hãy cùng tìm hiểu kẽm có tác dụng gì đối với cơ thể nhé!

Tăng cường hệ thống miễn dịch

Tác dụng của kẽm đối với hệ miễn dịch đã được nhiều người biết đến. Kẽm là hoạt chất không thể thiếu đối với chức năng của tế bào miễn dịch.

Khi thiếu hụt kẽm, tế bào miễn dịch không nhận được tín hiệu từ các cơ quan khác, dẫn đến không thực hiện được đúng chức năng của mình. Từ đó, sức khỏe suy yếu, dễ bị các tác nhân xấu bên ngoài tấn công.

Khi bổ sung đủ kẽm, nó sẽ kích thích cho hệ miễn dịch hoạt động hiệu quả, giảm nguy cơ bị nhiễm trùng.

Kích thích tế bào miễn dịch hoạt động hiệu quả là một tác dụng của kẽm đối với cơ thể

Tăng tốc chữa lành vết thương

Kẽm đóng vai trò duy trì làn da khoẻ mạnh, thường được lựa chọn để điều trị ở bệnh nhân bị bỏng, lở loét ngoài da do việc bổ sung kẽm sẽ làm tăng tốc độ làm liền vết thương.

Một nghiên cứu đã chứng minh rằng kẽm có khả năng chữa lành vết thương ở những bệnh nhân tiểu đường bị lở loét chân.[1]

Để đạt được hiệu quả lành vết thương tốt nhất, ngoài việc sử dụng kẽm, bạn có thể kết hợp dùng thêm các sản phẩm hỗ trợ ngừa sẹo, giúp vết thương nhanh lành hơn và hạn chế để lại những vết sẹo mất thẩm mỹ.

Quá trình làm lành vết thương cũng có sự tham gia của kẽm

Giảm nguy cơ mắc một số bệnh mãn tính, liên quan đến tuổi tác

Một tác dụng của kẽm mà nhiều người ít biết đến, đó là kẽm có khả năng làm giảm nguy cơ mắc các bệnh liên quan đến tuổi tác: bệnh nhiễm trùng, viêm phổi, mờ mắt do thoái hóa điểm vàng (AMD),…

Trong một thử nghiệm lâm sàng, những người cao tuổi được uống 45 mg kẽm mỗi ngày đã giảm tỷ lệ nhiễm trùng gần 66%.[2]

Ngoài ra, những nghiên cứu gần đây còn chỉ ra rằng, tình trạng thiếu kẽm ở người lớn tuổi làm giảm khả năng miễn dịch, làm tăng tỷ lệ và thời gian bị viêm phổi và tăng thời gian phải sử dụng kháng sinh.[3]

Như vậy, bổ sung đầy đủ kẽm cho người già cũng là một cách hiệu quả để giảm nguy cơ mắc bệnh.

Người cao tuổi cần được bổ sung đầy đủ kẽm để giảm nguy cơ mắc bệnh của tuổi già

Bảo vệ thị lực

Kẽm cũng là một chất chống oxy hóa, giúp chống lại các gốc tự do tránh làm tổn thương đến các tế bào, ngăn chặn tình trạng stress oxy hóa. Vì thế, bổ sung kẽm từ thức ăn hoặc thực phẩm chức năng có thể giúp bảo vệ mắt, hạn chế nguy cơ suy giảm thị lực.

Kẽm giúp ngăn stress oxy hóa hạn chế nguy cơ suy giảm thị lực

Giúp điều trị mụn

Kẽm là hoạt chất được sử dụng để điều trị mụn trứng cá do khả năng giảm viêm và ức chế sự phát triển của vi khuẩn P.acnes, đồng thời giảm sự hoạt động quá mức của tuyến nhờn. Bệnh nhân có thể bôi các sản phẩm chứa kẽm ngoài da hoặc uống trực tiếp để giảm tình trạng mụn.

Kẽm được sử dụng trong quá trình điều trị mụn

Hỗ trợ điều trị tiêu chảy

Nếu tình trạng tiêu chảy xảy ra quá lâu thì bệnh nhân nên bổ sung thêm kẽm, đặc biệt là trẻ em. Kẽm sẽ giúp giảm thời gian tiêu chảy và thúc đẩy sự hồi phục của đường ruột cải thiện tình trạng tiêu chảy.

Kẽm có thể hỗ trợ kiểm soát tình trạng tiêu chảy do cả vi khuẩn và virus. Để hồi phục nhanh và hiệu quả, người bệnh nên vừa bổ sung thêm kẽm vừa dùng men vi sinh để cân bằng lại hệ lợi khuẩn trong đường ruột.

Kẽm giúp tăng tốc độ hồi phục của đường ruột

Giảm stress oxy hóa

Stress oxy hóa làm tổn hại rất nhiều đến sức khỏe của con người, là sự mất cân bằng giữa các gốc tự do và chất chống oxy hóa trong cơ thể, về lâu dài dẫn đến một số bệnh như tiểu đường, xơ vữa động mạch, bệnh tim, thậm chí là ung thư. Ngoài ra, stress oxy hoá còn góp phần đẩy nhanh quá trình lão hoá.

Kẽm là một chất chống oxy hóa, cung cấp kẽm sẽ hạn chế sự mất cân bằng giữa các gốc tự do và chất chống oxy hóa, hạn chế được tình trạng stress oxy hóa, bảo vệ sức khoẻ.

Quá trình từ tế bào bình thường trở thành tế bào bị stress oxy hóa

Giảm viêm

Công dụng này của kẽm là nhờ khả năng làm giảm phản ứng oxi hóa và phản ứng tạo ra các chất trung gian gây viêm trong cơ thể con người như: thromboxane, leukotriens và prostaglandin.

Một nghiên cứu cho bệnh nhân sử dụng 45 mg kẽm gluconat mỗi ngày, kéo dài trong 6 tháng. Kết quả đo được nồng độ kẽm trong máu cao, đồng thời giảm các dấu hiệu viêm trong cơ thể.[4]

Sự có mặt của kẽm làm giảm hoạt động của các chất trung gian gây viêm

Ngăn ngừa loãng xương

Canxi là hoạt chất cần thiết nhất cho việc tạo xương. Tuy nhiên để quá trình này diễn ra thuận lợi thì cần sự có mặt của kẽm. Kẽm thúc đẩy sự khoáng hóa xương, kích thích quá trình tạo xương.

Do vậy, với những bệnh nhân loãng xương hoặc có nguy cơ loãng xương, bác sĩ thường chỉ định bổ sung canxi kèm theo kẽm và một số vi chất khác.

Sự hình thành xương mới không thể thiếu khoáng chất kẽm

Hỗ trợ điều trị cảm lạnh thông thường

Cảm lạnh là một triệu chứng bệnh do virus gây ra. Trong trường hợp này, bệnh nhân nên uống kẽm để tăng cường khả năng đề kháng và hệ thống miễn dịch giúp chống lại virus.

Có thử nghiệm đã chứng minh rằng kẽm giảm thời gian bệnh nhân bị cảm lạnh từ 33 – 35% tuỳ theo hàm lượng sử dụng.[nguon title=”Zinc lozenges and the common cold: a meta-analysis comparing zinc acetate and zinc gluconate, and the role of zinc dosage” link=”https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/28515951/”]Các nghiên cứu trên đã chứng minh được rằng kẽm giúp tăng cường sức đề kháng, tạo điều kiện cho cơ thể chống chọi với bệnh tật.

Uống kẽm có thể rút ngắn thời gian bị bệnh cảm lạnh

Hỗ trợ cải thiện thoái hóa điểm vàng do tuổi tác

Một nghiên cứu đã chứng minh nồng độ kẽm trong mắt của người già bị thoái hóa điểm vàng (AMD) thấp hơn so với người bình thường. Do đó, thiếu kẽm cũng có thể là nguyên nhân dẫn đến thoái hoá điểm vàng do tuổi tác.[2]

Bên cạnh kẽm, người lớn tuổi cũng được khuyến cáo nên bổ sung thêm beta carotene, vitamin C và vitamin E để kiểm soát tình trạng bệnh không trở nặng hơn.

Người lớn tuổi cần bổ sung kẽm

Cải thiện các triệu chứng thần kinh

Não cần một lượng lớn kẽm để tăng cường chức năng và cải thiện trí nhớ, đặc biệt ở trẻ nhỏ. Thiếu kẽm có thể làm trẻ giảm khả năng phát triển trí tuệ, gây ra rối loạn thần kinh ở người lớn và một số bệnh lý thần kinh nghiêm trọng hơn.

Một nghiên cứu về các triệu chứng thần kinh trên khoảng 63 bệnh nhân cho thấy thiếu kẽm dẫn đến các triệu chứng thần kinh bao gồm: đau đầu, dị cảm và mắc bệnh lý thần kinh ngoại biên.[6]

Kẽm có liên quan đến các triệu chứng thần kinh

Hỗ trợ sức khỏe tình dục

Tác dụng của kẽm đối với chức năng sinh dục cũng rất được quan tâm, đặc biệt đối với khả năng sinh sản của nam giới.

Kẽm có ảnh hưởng đến chất lượng tinh trùng và sự thụ tinh. Nếu thiếu kẽm, chất lượng tinh trùng suy giảm, giảm khả năng di chuyển và giảm cả khả năng thụ tinh với trứng. Tuy nhiên, bổ sung quá nhiều vi chất này cũng gây độc cho tinh trùng.

Ngoài ra, kẽm còn có tác động tích cực đến quá trình tiết testosteron ở nam giới, làm tăng ham muốn tình dục và giảm nguy cơ bị rối loạn cương dương.

Nam giới cần đảm bảo lượng kẽm đầy đủ để tinh trùng phát triển khỏe mạnh

Cải thiện trí nhớ

Kẽm đóng vai trò quan trọng trong việc tiếp nhận tín hiệu thông tin của tế bào thần kinh, nhờ khả năng điều chỉnh kênh ion và tính mềm dẻo thần kinh.

Trong một nghiên cứu khoa học năm 2017, sử dụng kẽm trên một số loài gặm nhấm cho thấy kết quả kẽm có thể tăng cường nhận thức và thực hiện tốt hơn các nhiệm vụ liên quan tới tư duy và trí nhớ.

Ngoài ra, kẽm cũng góp phần vận chuyển canxi vào não nên việc thiếu kẽm khiến sự vận chuyển này bị trở ngại, dễ sinh cáu gắt.

Nếu thiếu kẽm, khả năng ghi nhớ cũng sẽ giảm sút

Các thực phẩm cung cấp kẽm

Không khó để bổ sung kẽm cho cơ thể từ chế độ ăn uống hàng ngày. bạn có thể tham khảo những thực phẩm giàu kẽm dưới đây:

• Hải sản có vỏ: hàu, ngao, tôm, cua,…
• Các loại hạt: đậu nành, đậu đỏ, hạt điều, ….
• Các loại thịt đỏ: thịt bò, thịt vịt,…
• Các loại cá
• Các chế phẩm từ sữa
• Ngũ cốc nguyên hạt: yến mạch, gạo lứt.

Lưu ý rằng kẽm có nguồn gốc từ động vật dễ hấp thu hơn kẽm nguồn gốc thực vật. Ngoài ra, cung cấp thêm kẽm từ các thực phẩm bổ sung cũng là lựa chọn được bác sĩ khuyên dùng.

Kẽm có nhiều trong thực phẩm hàng ngày

Các dấu hiệu cơ thể đang thiếu kẽm

Nguyên nhân thiếu hụt kẽm đa phần là do chế độ ăn uống không cung cấp đủ cho nhu cầu của cơ thể. Ngoài ra, những bệnh nhân mắc bệnh tiểu đường, bệnh về gan hoặc ung thư cũng khiến khả năng hấp thụ kẽm bị giảm.

Nếu có các biểu hiện sau đây, bạn có thể đang thiếu hụt kẽm, hãy đến cơ sở y tế để kiểm tra nhé:

• Sút cân không rõ nguyên nhân
• Vết thương không lành
• Thiếu tỉnh táo
• Giảm khứu giác, vị giác
• Bệnh tiêu chảy
• Ăn mất ngon
• Vết loét trên da, mụn nhọt

Cách bổ sung kẽm

Hàm lượng kẽm (mg) có trong mỗi 100g thực phẩm:

Liều lượng khuyến nghị:

Nam giới cần 11 mg kẽm nguyên tố mỗi ngày, nữ giới cần 8 mg. Phụ nữ có thai và cho con bú cần nhiều kẽm hơn cho cơ thể: từ 11 mg đến 12 mg mỗi ngày.

Lưu ý, để an toàn, bạn không nên bổ sung quá 40 mg kẽm mỗi ngày. Tuy nhiên, điều này không áp dụng với những người đang bị thiếu kẽm, những người đang cần bổ sung kẽm liều cao.

Bổ sung kẽm đúng hàm lượng sẽ đem lại hiệu quả và an toàn cho bạn

Những lưu ý khi sử dụng kẽm

Đối tượng cần cẩn trọng khi bổ sung kẽm

• Đối tượng dị ứng kẽm hay các thực phẩm chứa kẽm.
• Đối tượng đang dùng thuốc kháng sinh.
• Đối tượng đang dùng thuốc chống viêm không steroid.
• Đối tượng đang dùng thuốc huyết áp, thuốc ức chế miễn dịch, thuốc ức chế men chuyển.

Tác dụng phụ của kẽm

Trong khi thiếu hụt kẽm gây ra các triệu chứng nhẹ và diễn biến từ từ, thì khi dư thừa kẽm sẽ có thể xuất hiện những triệu chứng cấp tính, nguy hiểm hơn, còn gọi là ngộ độc kẽm:

• Buồn nôn, nôn, ói mửa.
• Đau bụng.
• Tiêu chảy.
• Nhức đầu.

Khi ngộ độc kẽm, bạn sẽ buồn nôn, ói mửa

Tương tác của kẽm với các loại thuốc

Một số loại thuốc có tương tác với kẽm nên uống cách nhau từ 2 – 4 tiếng, vì chúng có thể làm giảm khả năng hấp thụ kẽm của cơ thể, ví dụ như:

• Kháng sinh tetracyclin, kháng sinh nhóm quinolon, levoflavoxacin.
• Thuốc lợi tiểu.
• Thuốc điều trị huyết áp.
• Khoáng chất: Sắt, magie, canxi, đồng.

Như vậy, qua bài viết trên chắc hẳn bạn đã hiểu được tác dụng của kẽm đối với cơ thể và bổ sung kẽm như thế nào là đúng cách. Hãy chia sẻ thông tin này đến người thân, bạn bè nếu thấy bài viết hữu ích nhé!

Nguồn: Healthline, Medicalnewstoday, Healthdirect