Cách cúng 49 ngày: Sắm lễ, mâm cúng, văn khấn

Cúng 49 ngày là tục lệ của người Việt Nam từ xưa đến nay, đây được xem là phong tục tốt đẹp nên không bị loại bỏ cho đến bây giờ. Việc cúng 49 ngày được thực hiện khi gia đình có tang lễ, nhà có người thân qua đời. Cúng 49 ngày nhằm mục đích giúp cho vong hồn của người đã khuất có chốn nương nhờ để chờ hóa kiếp. Vậy cúng 49 ngày như thế nào mới đúng với phong tục? Hãy cùng chúng tôi tìm hiểu cách cúng 49 ngày một cách cụ thể bên dưới đây.

Cúng 49 ngày là gì? Ý nghĩa lễ cúng 49 ngày

Cúng 49 ngày là một kiểu tín ngưỡng từ xưa đến nay đối với người đã mất, nó được xem là buổi lễ cúng giỗ đầu tiên và quan trọng của người còn sống đối với người đã khuất. Cúng 49 ngày còn được gọi là cúng “chung thất”, người ta sẽ lấy vía đàn ông để tính, 1 vía tương đương với 7 ngày, 7 vía là 49 ngày. Lễ cúng 49 ngày nhằm mục đích làm cho linh hồn người đã khuất được mát mẻ.

Người nào theo đạo Phật sẽ mang linh hồn người đã khuất về chùa để nương nhờ cửa Phật cho nên họ thường làm lễ cúng 49 ngày tại chùa cho linh hồn mau chóng được siêu thăng tịnh độ.

Phong tục cúng 49 ngày dựa vào thuyết Phật giáo, người ta cho rằng âm hồn sau khi đã qua đời sẽ phải trải qua 7 lần phán xét, mỗi lần phán xét sẽ kéo dài suốt 7 ngày. Sau khi được phán xét, linh hôn phải đi qua 1 điện lớn ở âm ti và phải trải qua thời gian 7 tuần thì vong hồn mới được siêu thoát. Khoảng thời gian này người nhà vong hồn sẽ mang vong hồn vào chùa để nương nhờ cửa Phật.

Buổi cúng giỗ 49 ngày được xem là buổi cúng vô cùng quan trọng với mục đích thể hiện sự thành kính, thương xót và tưởng nhớ đến người đã khuất. Trong khoảng thời gian 49 ngày đó, thân nhân của người đã khuất sẽ dâng cơm cúng hàng ngày để vong hồn được no đủ. Điều này được dạy trong kinh Phật để các Phật tử làm theo, đây được xem là phong tục văn hóa đẹp đẽ chứ không có gì là sai trái.

Sắm lễ cúng 49 ngày đầy đủ

Khi cúng 49 ngày người ta rất kỵ việc sát sanh vì việc sát sanh sẽ càng làm liên lụy khổ quả cho người chết.

Trong kinh Phật có nói: “Thân trung ấm nếu một phen thấy được việc ấy lập tức bảo thôi; nhưng ngặt nỗi âm, dương cách trở, người thân gia đình không thể nào nghe được, vẫn trở lại sát sanh như thường. Kẻ chết không thể ngăn nổi sân niệm khởi lên, liền phải đọa vào địa ngục.” Cho nên người sắp đặt cúng tế cần phải cẩn thận chú ý.

Khi làm lễ cúng tế 49 ngày, người nhà nên cúng những thức ăn chay, hương, hoa, sữa, bánh trái, không được sát sinh, cúng mâm mặn.

Kinh Địa Tạng cũng có nói: “Làm những việc sát hại, cho đến bái tế quỷ thần đã không có một mảy may phước đức, không có lợi gì mà còn kết thêm tội lỗi sâu nặng cho người chết.

Dù cho người chết, đời sau hoặc đời này có thể chứng được Thánh quả, hoặc sanh lên Trời, nhưng khi lâm chung bị gia đình làm những ác nhân ấy (tức là nhân sát hại) làm cho họ phải liên lụy nhiều bề, chậm sanh về chỗ lành. Huống chi kẻ chết đó khi sống còn chưa từng làm một chút việc lành, chỉ một bề nương theo gốc nghiệp mà tạo tác, theo lý phải chịu vào ác thú. Nỡ nào gia đình người thân lại gây thêm nghiệp cho họ?”.

Vậy khi cúng 49 ngày, người thân cần chuẩn bị: 

– Theo quan niệm của Kinh Địa Tạng thì tuyệt đối không sát sanh, không dùng đồ mặn mà thay vào đó là các món chay, xôi, bánh trôi,… kèm với hương, hoa, sữa, bánh kẹo và trái cây tươi.

– Còn theo Lương giáo thì họ cho rằng cúng 49 ngày cũng như các lễ cúng khác, họ không quá khắt khe trong việc cúng chay hay mặn mà chỉ kiêng kỵ cúng các món như thịt mèo, thịt chó, thịt bò. Thủ tục cúng 49 ngày của họ cũng tương tự như các buổi lễ cúng khác bao gồm:

• Tiền, vàng từ 15 sấp trở lên
• Quần, áo từ 2 đến 3 bộ cho người đã khuất

Văn khấn lễ cúng 49 ngày

Nam mô A di đà phật

Nam mô A di đà phật

Nam mô A di đà phật

Con lạy chín phương Trời, mười phương Chư Phật, Chư phật mười phương.

Hôm nay là ngày………..tháng………..năm…………. (âm lịch), tức là ngày………….tháng………..năm…….. (dương lịch).

Tại địa chỉ:…………..

Con trai trưởng là: ……………

Vâng theo lệnh của mẫu thân (nếu là Mẹ)/Vâng theo lệnh của phụ thân (nếu là Cha), các chú bác, anh rẻ cùng chị gái, em trai em gái và các dâu rể, con cháu nội ngoại kính lạy.

Hôm nay nhân ngày lễ Chung Thất theo nghi lễ cổ truyền, kính cẩn sắm các lễ vật dâng lên bao gồm : Đọc tên các lễ vật đã sắm.

Kính dâng lễ mọn với tấm lòng thành.

Trước linh vị hiển chân linh.

Xin kính cẩn trình thưa rằng:

Núi Hỗ sao mờ, nhà Thung bóng xế (nếu là người Cha)/ Núi Dĩ sao mờ, nhà Huyên bóng xế (nếu là người Mẹ). Tình nghĩa cha sinh mẹ dưỡng biết là bao. Mất lâu nay thở than trầm mơ màng. Tưởng nhớ âm dương vắng vẻ. Sống thời lai lai láng láng hớn hở chừng nào. Thác thời kể tháng kể ngày buồn tênh mọi lẽ.

Tính đến nay Chung Thất tới tuần. Lễ bạc nhưng tâm thành gọi là có nén nhang.

Xin mời hiển

Xin mời hiển

Xin mời hiển

Cùng các bị Tiên linh, Tổ Bá, Tổ Thúc, Tổ cô và các vong linh phụ thờ theo Tiên Tổ cùng về tâm hưởng.

Kính cáo: Liệt vị Tôn Thần: Táo Quân, Thổ Công, Thánh sư, Tiên sư, Ngũ tự Gia thần cùng chứng giám và phù hộ và toàn gia được mọi sự yên lành tốt đẹp.

Nam mô A di Đà phật

Nam mô A di Đà phật

Nam mô A di Đà phật

Những điều cần nhớ trong lễ cúng 49 ngày

1. Đốt bảy

Kể từ ngày người thân qua đời, người nhà nên cử hành một lần hóa vàng mã tế điện vào mỗi 7 ngày, tổng cộng bảy bảy bốn mươi chín ngày được gọi là “ Đầu bảy”, “Hai bảy”, “Tam bảy”, “Bốn bảy”, “Năm bảy” , “Sáu bảy” , “Mạt bảy”.

Người ta quan niệm một người có 3 hồn bảy vía, mỗi năm sẽ đi 1 hồn, 7 ngày đi 1 phách, 3 năm hồn tẫn, 49 ngày phách tan nên phải quá 7 kỳ và 3 năm mới được coi là đoạn tang. Trong 7 kì, tang gia ở cửa lớn phải treo lồng đèn màu trắng, mặc đồ tang, đầu nhà bày linh vị, dâng hương, kính rượu, tế điện, hóa vàng mã.

Trong 7 lễ này thì “Tam bảy” và “Mạt bảy” là hai lễ quan trọng nhất con cháu phải khóc lớn để tỏ lòng thương tiếc đối với người đã khuất. “Mạt bảy” hay “tẫn bảy” tang gia phải làm lễ tụng kinh sám hối, người quen tặng hương, sáp, vàng mã dâng lên tế điện.

Ở tuần đầu tiên, bạn bè tri kỷ thân thiết ngồi cạnh suốt đêm. Cho đến tuần thứ 5 hoặc thứ 6 nên thỉnh tăng lữ hoặc đạo sĩ đến siêu độ, có cả người nhà và bạn bè tham dự.

2. Trùng bảy

Nếu những tuần đốt bảy ở trên trùng với ngày 7, 17, 27 âm lịch thì tức là “trùng bảy” hoặc “phạm bảy”. Người ta quan niệm vong hồn “phùng bảy có tai, trùng bảy gặp nạn”. Nếu gặp trường hợp này thì nên dời lễ lại sau 1 ngày.

Theo phong tục cúng lễ 49 ngày, người nhà sẽ đốt 1 chiếc ô cho người đã khuất nhằm hiệp trợ vong hồn, tránh khỏi nạn tai hoặc khi khiêng quan tài người ta sẽ che ô lọng trên đầu cũng là một cách hóa giải.

Sau 49 ngày có cúng cơm nữa không?

Sau 49 ngày cũng là lúc thần thức tìm được cảnh giới tái sanh, thường họ sẽ sanh về 1 trong 6 cõi lục đạo (trời, a tu la, người, súc sanh, ngạ quỷ, địa ngục), từ đó sự thọ dụng của họ cũng khó sự thay đổi khác biệt.

Sau 49 ngày, khi thần thức đã tái sanh thì không cần cúng cơm nước hàng ngày như trước đây. Tuy nhiên, theo phong tục người Việt thì làm mâm cỗ cúng 49 ngày cho người đã khuất còn thể hiện tấm lòng thành kính của con cháu đối với ông bà, cha mẹ. Cho nên cứ vào mỗi ngày giỗ hoặc lễ tết thì người ta thường làm mâm cơm cúng cùng với hoa quả để kính dâng ông bà, tổ tiên.

Chúng ta không nên quá câu nệ vào hình thức cúng kiếng như thế nào mà chỉ cần luôn giữ tâm niệm “lễ bạc nhưng lòng thành” để tưởng niệm đến người đã khuất.

>>> Xem thêm: Trùng tang là gì? Cách tính trùng tang và cách hóa giải

Trên đây là hướng dẫn cách cúng 49 ngày từ việc sắm lễ cho đến bài khấn cúng 49 ngày và một số quan niệm tâm linh khác có liên quan. Hi vọng những thông tin này sẽ hữu ích.