Địa lí 6 Bài 10: Quá trình nội sinh và ngoại sinh. Các dạng địa hình chính. Khoáng sản Soạn Địa 6 trang 144 sách Chân trời sáng tạo

Quá trình nội sinh là quá trình xảy ra trong lòng đất làm di chuyển các mảng quá trình kiến tạo, nén ép các lớp đất đá hoặc đẩy vật chất nóng chảy dưới sâu ra ngoài mặt đất

Quá trình ngoại sinh là quá trình hình thành địa hình xảy ra trên bề mặt Trái Đất bao gồm phá hủy, vận chuyển bồi tụ được.

Bề mặt địa hình thay đổi như sau:

a. Do sóng biển tác động, hàng ngàn năm sau làm thay đổi địa hình, làm tách rời mặt đất tạo thành các đảo nhỏ

b. Do gió tác động thổi vào các mỏm núi khiến sườn núi dần dần bị ăn mòn, biến mất

c. Do các mảng kiến tạo va chạm với nhau tạo thành các ngọn núi và núi lửa, vỏ Trái Đất bị rạn nứt khiến macma ở dưới sâu phun trào ra ngoài trái đất

=> Hình a, b là quá trình ngoại sinh

Hình c là quá trình nội sinh

Một số dạng địa hình phổ biến: đồng bằng, đồi, cao nguyên, núi, ….

Đặc điểm của dạng địa hình núi: nhô cao rõ rệt trên mặt đất, gồm đình núi, sườn núi và chân núi

Các dạng địa hình này khác nhau về hình dáng như: đồng bằng có địa hình bằng phẳng cao nguyên có các sườn dốc nhỏ, đồi có địa hình thấp hơn núi, là nơi tiếp nối giữa đồng bằng và núi, núi có đỉnh nhọn, sườn dốc, cao hơn.

Khác nhau giữa đồng bằng cao và cao nguyên:

• Đồng bằng: thấp độ cao dưới 200m, bằng phẳng, không có sườn
• Cao nguyên: độ cao trên 500m, sườn dốc, là dạng địa hình miền núi.

Điểm khác nhau giữa núi và đồi:

• Đồi có đỉnh tròn, sườn thoải, có độ cao không quá 200m.Nằm chuyển tiếp giữa đồng bằng và núi
• Núi có đỉnh nhọn, sườn dốc, độ cao trên 500m.

• Hình a: Đá vôi
• Hình b: than
• Hình c: vàng
• Hình d: kim cương
• Công dụng: có ích được con người, khai thác sử dụng sản xuất và đời sống
• Một vài khoáng sản khác mà em biết như: dầu mỏ, vàng, sắt, đá vôi, thạch anh,…

1. Phân loại:

• Nội sinh:
• Là lực sinh ra ở bên trong Trái Đất
• Tác động của nội lực thường làm cho bề mặt Trái Đất gồ ghề
• Ngoại sinh:
• Là lực sinh ra từ bên ngoài, trên bề mặt Trái Đất.
• Tác động của ngoại lực lại thiên về san bằng, hạ thấp địa hình

2. Độ cao tuyệt đối được đo theo chiều thẳng đứng từ một điểm so với mực nước biển trung bình:

• Núi: độ cao tuyệt đối trên 500 m
• Cao nguyên: độ cao tuyệt đối trên 500 m
• Đồi: độ cao tuyệt đối dưới 200m so với nước biển
• Đồng bằng: có độ cao tuyệt đối dưới 200m

3. Việc khai thác khoáng sản nói chung và than đá nói riêng nổi lên rất nhiều vấn đề, cụ thể như sau:

• Quản lý các doanh nghiệp chưa tốt dẫn đến việc than đá bị khai thác lãng phí
• Các quy định và sự kiểm soát chưa nghiêm minh của pháp luật khiến có thực trạng các đơn vị khai thác khoáng sản chui còn rất nhiều.
• Tai nạn trong quá trình khai thác than đá ngày càng trở nên báo động. Việc chưa có đầy đủ các biện pháp đảm bảo an toàn trong khai thác cũng như có quá nhiều các đơn vị khai thác không có giấy phép làm cho nhiều tai nạn thương tâm xảy ra.
• Đời sống của công nhân trong ngành than còn thấp khiến cho họ có xu hướng nghỉ việc nhiều. Gây ra việc thiếu lao động ở ngành này.
• …